Transport morski to jeden z rodzajów żeglugi wodnej, szczególnie ważny dla handlu międzynarodowego. Istotny udział w tej gałęzi gospodarki mają Indie, USA, Chiny, Korea Południowa, Japonia czy Australia. Żegluga morska specjalizuje się w przewożeniu osób oraz towarów między portami zajmującymi się rozładunkiem każdego rodzaju towarów lub ukierunkowane tylko na jeden. Aktualnie podróżowanie przez ludzi drogą morską stanowi niewielki procent całości tej formy żeglugi. Zdecydowanie przeważa przewożenie statkami towarów, głównie ze względu na niemal nieograniczone możliwości w tym zakresie. Technologia transportu morskiego rozwija się bardzo prężnie, w zależności od przeznaczenia powstaje wiele rodzajów wyspecjalizowanych statków.
Podział statków ze względu na pełnioną funkcję:
- Promy pasażerskie, służące do przewozu ludzi. Coraz częściej występują promy mieszane – przewożące osoby i towary jednocześnie.
- Kontenerowce – jak sama nazwa wskazuje, służą do transportu kontenerów z towarem.
- Masowce przewożą luzem sypkie materiały masowe, takie jak np. nawozy mineralne czy węgiel.
- Tankowce, inaczej zbiornikowce to statki transportujące towary płynne.
- Gazowce, służą do przewozu różnego rodzaju gazu.
- Statki typu BIBO, przewożą sypki cukier, często z możliwością pakowania go na pokładzie w paczki.
- Chłodniowce – przeznaczone do przewozu towarów w chłodniach.
- Samochodowce – zgodnie z nazwą transportują samochody.
- Drobnicowce, służą do przewozu drobnych materiałów.
- Statki transportujące towary wielkogabarytowe.
Formy transportu morskiego ze względu na obszar działania:
- Żegluga krajowa – dostarczanie towarów w obrębie terytorium danego kraju.
- Żegluga przybrzeżna – przewóz wzdłuż danej linii brzegowej.
- Żegluga międzynarodowa – transport pomiędzy różnymi państwami.
Podział transportu morskiego uwzględniający jego organizację i miejsce dostarczenia towaru:
- Kabotażowy – odbywa się między portami tego samego państwa.
- Wahadłowy – charakteryzuje się przewożeniem towaru pomiędzy dwoma portami.
- Liniowy – ma stałe trasy i rozkład.
- Trampowy – nie ma ustalonego planu rejsowego, odbywa się zgodnie z potrzebami rynku.
Zalety i wady transportu morskiego
Transport morski, szczególnie na dużą skalę ma podłoże m.in. ekonomiczne, jest on bowiem zwyczajnie niedrogi. Nie istnieją tu praktycznie ograniczenia w zakresie wielkości oraz ilości przewożonego towaru. Istotne jest także bezpieczeństwo, statki charakteryzują się niską wypadkowością. Ponadto transport ten ma zasięg globalny, można tym sposobem dostarczyć przesyłkę niemal w każdy zakątek świata. Głównym minusem żeglugi morskiej są przede wszystkim ograniczenia czasowe, podróż statku trwa stosunkowo długo w porównaniu z innymi formami świadczenia usług transportowych.
